Tuesday, June 12, 2012

Cây Lược vàng

Một người bạn gửi tặng một tài liệu của một Dược sĩ ở Mỹ (?) về cây lược vàng. Xin giới thiệu với các bạn cùng đọc để biết thêm.
Cây Lược vàng

Callisia fragrans

DS Trần Việt Hưng

 Tại Việt Nam, trong những năm gần đây có 'phong trào' dùng cây Lược vàng làm thuốc. Cây được quảng cáo là trị được 'bá bịnh', kể cả những trường hợp ung thư ' không còn thuốc chữa'. Để dẫn chứng, các bài báo trong nước đã đưa ra nhiều quyển sách xuất bản tại Nga Sô, viết riêng về cây Lược vàng để chứng minh cho tác dụng 'thần kỳ' của cây (theo kiểu một quyển sách thật..đẹp viết để quảng cao về Fucoidan..)

   Tại Hoa Kỳ, Lược vàng đã được trồng làm cây cảnh trong nhà từ hơn 100 năm, tuy cây vẫn có thể sống ngoài trời và phát triển mạnh tại những vùng khi hậu nắng ấm..
                    Inline image 4                                  

Tên khoa học và các tên gọi khác :

Callisia fragrans thuộc họ thực vật Commelinaceae

(những tên đồng nghĩa : Spironema fragrans, Tradescanthia dracadenoides)

Tên Anh-Mỹ : Basket Plant, Chain Plant, Inch plant

Pháp : Callisie odorant , Callisie parfumé, Moustache d'or

Liên Sô :'Dôlôtôi us' = Râu mép vàng

Tại Việt Nam : Địa lan vòi, lan rũ, cây bạch tuộc..

Tên Callisia  xuất phát từ tiếng Hy lạp Kallos= đẹp và lis= huệ

Đặc tinh thực vật :

 Cây thuộc loại cỏ lưu niên, (trong thiên nhiên có thể mọc cao đến 2m). Thân rất ngắn làm cho lá mọc gần như sát đất Lá thuôn, không cuống, có bẹ,. Phiến lá bóng, dạng mũi giáo  dài 20-30 cm, rộng 5-6 cm, màu thay đổi từ xanh lục đến xanh-hồng tùy theo cường độ của ánh sáng. Hoa lưỡng phái, nhỏ, mọc thành cụm ở nách lá., bên ngoài có 2 mo úp vào nhau dạng con sò. Hoa có 3 cánh, cánh hoa màu trắng-hồng, có mùi thơm. Quả loại nang, thuôn, nhỏ, 3 mảnh tự khai, trong chứa những hạt nhỏ chừng 1 mm.

    Lược vàng có nguồn gốc tại những vùng khí hậu nóng ẩm trong vùng Trung Mỹ, phia Bắc Mexico (tiểu bang Nuevo Leon), Trung Mexico (San Luis Potosi), vùng vịnh California (tiểu bang Sinaloa), vùng Panama, CostaRica, vùng Nam Hoa Kỳ (Florida, Louisiana)..

 Lược vàng do nhà thực vật Pehr Lofling 'khám phá' và đưa mẫu cây về Tây Ban Nha vào năm 1758, và Linné đã đặt tên latin cho cây là Callisia, đến 1763 Nicolas Jacquin xếp cây vào chi Hopolanthus, đến 1804 đến lượt John Lindley gọi cây là Spironema và 1904 được John K Small đưa vào chi Tradescanthella để rồi sau cùng đến 1942, Robert E.Woodson đưa Lược vàng trở lại tên nguyên thủy Callisia

   Chi Callisia có khoảng 20 loài, tất cả đều có nguồn gốc tại Trung Mỹ (Mexico). Tại Hoa Kỳ có 8 loài.

   Đa số cây cảnh bán tại Hoa Kỳ dưới tên Basket plant, Striped Inch plant  là Callisia repens : Lá màu xanh lục dài 7.5 cm, có sọc trắng, chồi  dài đến 60 cm.

Các nhà vườn Hoa Kỳ còn tạo ra chủng trồng (cultivar) Callisia fragrans 'Melnickoff', lá khá lớn, bóng, màu xanh lục nhạt hay vàng nhạt, có những vạch không đều màu trắng kem..

Thành phần hóa học :

    Đa số các phân chất về thành phần hóa học của Lược vàng được thực hiện tại Nga..(Chemistry of Natural Compounds Số 43-2007)

Lược vàng chứa :

Flavonoids như quercetin, kampferol, kvartsetin

Hợp chất loại phenolic acid như gallic, caffeic, chicoric, ferulic acid.

Coumarins : umbiliferon, scopoletin..

Sterol như beta-sitosterol

Anthraquinones : aloe-emodine

Phospholipids

Carbohydrates : Polysaccharides và glucose tự do

Lá chứa các vitamin : C, PP, B2, Pantothenic acid ..các khoáng chất vi lượng Sắt, Nickel, Crome, Đồng.. Sắc tố : carotenoid (alpha và beta-carotene) , xanthophyllin

    Nghiên cứu tại Khoa Hóa học, ĐH Khoa học Hà Nội (tháng 11/2009) định lượng các chất chống oxy-hóa trong lá cây Lược vàng ghi nhận :

Lượng hợp chất phenolic tổng cộng (tính theo tương đương với catechin =catechin equivalent =CE /100 g chất khô)

                           chiết bằng                                       hàm lượng

        - Ethanol 100 %                                                 25.4 mg

        - Ethanol 75 %                                                   27.4 mg

        - Ethanol/acetone (50/50)                                  40.9 mg

        - Acetone                                                           45.7 mg

Lượng flavonoids tổng cộng  (cũng tinh theo CE)

                        chiêt bằng                                        hàm lượng

        - Ethanol 100 %                                                 89.33 mg

        - Ethanol 75 %                                                   65.33 mg

        - Ethanol/ acetone  50/50                                   118.67 mg

        - Acetone                                                           196 mg        


Nghiên cứu khoa học :

Hoạt tinh chống  siêu vi khuẩn gây mụn rộp Herpes :

    Dịch chiết bằng ethanol từ lá Callisia fragrans khi thử trong ống nghiệm (in vitro) được ghi nhận là có hoạt tính chống sự xâm nhiễm của các siêu vi gây Herpes loại HSV-1 và HSV-2  và của siêu vi VZV =Varicella Zoster Virus vào các tế bào thử nghiệm Vero (tế bào thận của khỉ loài African green monkey). Trong khi đó dịch chiết bằng nước chỉ có hoạt tính trên VZV..Liều tác động được định ở 100 microgram/ml.(OpenVirology Journal Số 4-2010). Nghiên cứu tại ĐH Y-Khoa Antioquia (Colombia) ghi nhận dịch chiết bằng ethanol từ Lược vàng tuy có hoạt tính diệt siêu vi HSV-2 ở nồng độ tương đối an toàn nhưng không  có hoạt tính diệt u buớu khi thử trên tế bào Hep-2 (Memorias de Instituto Oswaldo Cruz Số 94-1999)

Hoạt tính chống oxy-hóa :

Thử nghiệm tại Pyatogorsk State Chemical-Pharmaceutical Academy (Nga sô) ghi nhận dịch chiết từ lá lược vàng có khả năng thu nhặt các gốc tự do, kết nối với các ions Sắt (Fe 2+), các phân tử NO, và các gốc Iodine (Chemistry of Plant Raw materials Số 84-2008)

Hoạt tính gây dị ứng của lá Lược vàng :

Nghiên cứu tại ĐH Queensland (Úc) ghi nhận những dịch chiết từ lá và hoa Lược vàng có thể gây những phản ứng ngoài da kiểu dị ứng khi thử trên chó. Phản ứng đưọc giải thích là do các carbohydrate trên nhánh phụ của các glycoproteins trong Lược vàng gây ra.(Vetenary Dermatology Số 17-2006)

Xử dụng làm thuốc trong dân gian :

    Lược vàng được nghiên cứu nhiều nhất tại Nga, từ cuối thế kỷ 20 tại ĐH Irkut. Một số hoạt chất đã được ly trich và thử nghiệm về các khả năng trị liệu, tuy nhiên do độc tinh tiềm ẩn nên Lược vàng không được chính thức sủ dụng trong Y học Liên Sô.

     Tuy không được giơi khoa học công nhận, nhưng các thầy thuốc cây cỏ tại Nga..vẫn sử dụng rộng rãi cây để chế biến thành nhiều loại 'thuốc gia truyền, thuốc dân tộc' gán cho cây những khả năng 'thần kỳ' chữa 'đủ mọi thứ bệnh ? từ những bệnh ngoài da như mụn nhọt, trứng cá; các bệnh về nội tạng như bao tử, gan mật, bàng quang, ruột. huyết áp, tiểu đường.đến cả ung thư ở giai đoạn..cuối cùng..gần như bách bệnh. Bệnh..nào cũng chữa được..Những sách xuất bản tại Nga quảng cáo rất nhiều về Lược vàng (www.callisia.org)

   Tại Việt Nam, phong trào dùng Lược vàng làm thuốc 'bộc phát' vào năm 2007, phát xuất từ Thanh Hóa..dực theo sách báo Nga và báo chí Việt Nam đã hết lời ca ngợi khả năng 'chữa bách bệnh' của cây : chỉ việc ăn lá tươi, ăn thân cây, sắt thân ngâm rượu uống lằ khỏi bệnh. Các bài báo còn ghi rõ..địa chỉ, mô tả bệnh lý của bệnh nhân được..chữa khỏi nhờ Lược vàng.. Phong trào này sau đó đi vào.. quên lãng..

Tại Nga sô, hiện nay có quảng cáo một số chế phẩm làm từ các chất trích tinh từ Lược vàng như :

Kem thoa ngoài da trị các bệnh ngoài da, trị sưng xương khớp, dùng làm thuốc thoa bóp.

(Có thể tự chế  bằng cách ép lấy nước cốt từ lá, hay từ chồi băm vụn. Cô dặc. Sau đó dùng chày và cối nghiền vụn khối cô đặc và ngâm trong dầu olive trong 3 tuần. Dùng dầu làm thuốc thoa)

Thuốc uống phối hợp với nọc ong để trị sưng xương khớp.

Lược vàng dùng làm cây lọc không khi trong nhà:

Các nghiên cứu của Cơ quan Không gian Hoa Kỳ (NASA) từ 1980 ghi nhận Lược vàng (Callisia fragrans) là một trong những cây trồng trong nhà có khả năng thanh lọc các chất ô nhiễm bám vào vách, quần áo.. cả những chất 'lạ' như sơn, dung môi..đồng thời giúp thải khí carbonic, cung cấp thêm oxygen cho môi trường chung quanh.

Tài liệu sử dụng :

Callisie odorant (nature,jardin.free.fr)

The A-Z of Garden Plants (Bay Book)

Flora of North America : Callisia




16 comments:

  1. Ngày mai tui có kế hoạch làm vườn đây! đem lược vàng ra ngoài trồng, dạo này bọn ốc sên nó pha hoại quá bà, bà biết làm sao diệt bọn nó hông? nguyên vườn cải tính ăn ngày mai, tuần này chúng nó quơ sạch òi, đậu rồng nó ăn cũng chết toi luôn ba cây đang mọc đẹp...bực quá đi.....

    ReplyDelete
  2. Để 1 cây trong nhà để thanh lọc không khí. Tui cũng sẽ đem 1 cây vô nhà. Nó lên mạnh quá tui phải quăng bớt!!!

    ReplyDelete
  3. Nhà cũng có trồng nhiều, nghe blog ngocuong1960 trước đây nói cây này tốt lắm, chữa nhiều bệnh.

    ReplyDelete
  4. Cũng có nghe bạn bè nói chữa bệnh bằng lá lược vàng, nhưng quên mất chữa bệnh gì rồi:)

    ReplyDelete
  5. Nhiều lắm, để mình lục lại nhé

    ReplyDelete
  6. Chẳng hạn nhai nó để chữa huyết áp cao

    ReplyDelete
  7. Hình như nhai để chữa viêm họng?

    ReplyDelete
  8. Có người ngâm rượu và uống mỗi ngày vài muỗng.

    ReplyDelete
  9. Rồi chữa tiểu đường nữa.

    ReplyDelete
  10. NHiễm khuẩn đường tiết niệu (viêm) cũng có thể dùng cây này mà không có phản ứng phụ.

    ReplyDelete
  11. Ui, để tui hỏi bạn lại xem bạn uống chữa bịnh gì!

    ReplyDelete
  12. chị cắt dưa leo lát lát ra rải gốc cây

    ReplyDelete
  13. em o pennsylvania . em muon Tim Mua cay luoc vang . co anh chi nao biet xin chi dum cho em . cam on .

    ReplyDelete

LÊN ĐẦU TRANG