Showing posts with label Tiếng Việt. Show all posts
Showing posts with label Tiếng Việt. Show all posts

Sunday, July 8, 2012

Bài văn lạ về truyện Thánh Gióng

Bài văn lạ về truyện Thánh Gióng

“Em hâm mộ ông, à… anh ấy lắm (mà sao trẻ thế họ lại cứ bắt gọi là ông nhỉ?)! Nếu anh ấy mà không bay mất chắc ối người hâm mộ sẽ chết mê chết mệt. Ôi, anh Gióng thật manly, thật cool - thần tượng của em!”.
 >> Khi trẻ tra Google để... làm văn 
 >> Bài văn điểm 0 và lời phê của giáo viên

Bài văn của một nữ học sinh trung học phổ thông với đề bài phân tích truyệnThánh Gióng vừa được phát tán trên mạng, được xem như “bài văn lạ” mới, gây xôn xao cộng đồng. Nguyên văn bài viết như sau (xin đăng nguyên văn, kể cả một số từ tạm gọi là “lỗi từ vựng” của thế hệ 9X):
“Truyền thuyết kể lại thật ấn tượng khi Thánh Gióng ba tuổi chưa biết nói cười nhưng khi giặc Ân đến thì thoắt cái vươn vai để trở thành người lớn trong phút chốc, ngay sau đó thì đã dùng gậy sắt, cưỡi ngựa sắt uýnh tan giặc. Wow, thậm chí ông còn dùng cả bụi tre làm vũ khí! Xong xuôi thì thay vì ở lại để nhận huân chương Anh hùng, ông lại vội vã bay ngay lên trời, để lại một loạt fan và người hâm mộ ngơ ngác. Chắc là ông tuy thành người lớn nhưng tuổi vẫn trẻ con nên dễ ngượng trước đám đông, hoặc có thể ông ấy khiêm tốn và không mắc bệnh thành tích như người lớn bây giờ! Em hâm mộ ông, à… anh ấy lắm (mà sao trẻ thế họ lại cứ bắt gọi là ông nhỉ?)! Nếu anh ấy mà không bay mất chắc ối người hâm mộ sẽ chết mê chết mệt. Ôi, anh Gióng thật manly, thật cool - thần tượng của em!
Nhưng em không chỉ hâm mộ mà còn thương anh ấy lắm, mới ba tuổi ranh, chưa biết gì mà đã buộc phải thành người lớn, phải làm chuyện người lớn trong khi chưa kịp hưởng tuổi thơ, tuổi thần tiên, tuổi mộng mơ, tuổi ômai như tụi em…Thật buồn, thật ghét chiến tranh đã cướp đi mất tuổi thơ của anh ấy!
Em thì ngược lại, em có tuổi thơ và thời con trẻ đầy đủ đến phát chán.Thực sự thì em chỉ mong cái tuổi thơ này kết thúc nhanh nhanh và thành người lớn cùng thần tượng của em sớm nhất có thể vì quá tuổi thơ của chúng em quá nhiều lý do để bực bội.
Này nhé: Tuổi thơ lúc nào cũng phải đi học, điểm kém thì bị chửi mắng, thậm chí dính chưởng của phụ huynh, muốn học giỏi thì lại phải quay cóp khi đi thi, em thì lại vụng nên quay toàn bị lộ. Lớp em tụi nó quay siêu lắm, có đứa còn được nhà trang bị điện thoại xịn để nhắn đầu bài, đứa thì móc với giám thị quăng phao cho. Em không biết dùng phao, chết đuối phải roài, hic hic…
Tuổi thơ lúc nào cũng bắt đi sở thú. Đi riết chán ốm vì chẳng có gì để xem. Có mấy con thú ốm nhom cứ đứng vậy hoài. Mà nghe nói một con voi mới tự nhiên lăn đùng ra chết, người ta bảo nó bị bệnh hiểm nghèo, em nghĩ là nó đói thôi. Ba em dạo này làm ăn chứng khoán hay đất đai gì đó mà về quặu nhà hoài, kêu làm ăn thế này thì có mà chết đói cả lũ! Đấy, người còn chết đói nữa là voi… Nên em chỉ muốn nhanh làm người lớn.
Tuổi thơ chán chết vì muốn đi chơi chẳng biết đi đâu và đi bằng gì. Xe công cộng thì vừa bẩn vừa hôi, lại chen chúc và luôn chậm giờ, chẳng nhẽ lúc nào cũng bắt gia đình cho quá giang. Em thích đi chơi ngoài thiên nhiên lắm mà không có chỗ nào đi, lại dơ và nguy hiểm nên mẹ không cho. Mà sao cứ đi xa là người lớn lại sợ trẻ con làm chuyện bậy bạ nhỉ? Sao họ cứ suy bụng ta ra bụng người thế? Đi gần thì có mỗi chỗ duy nhất là siêu thị. Dạo này kinh tế khó khăn nên chẳng ai mua gì, cứ đi vào chơi cho mát. Chỗ khu game thì lúc nào cũng phải xếp hàng, tiếng động ẩm ĩ nhức hết cả đầu, haizzz… Nên em chỉ muốn nhanh làm người lớn.
Tuổi thơ thật chán vì không có gì để xem. Ca nhạc thì nhảm, lại chẳng có bài vui cho lứa tuổi tụi em. Cứ suốt ngày yêu nhau, bỏ nhau nhảm pà cố! Mà trong mấy cuộc thi Talent trên Ti vi thì tụi trẻ con cũng toàn bắt chước người lớn mới được giải cao đấy thôi, ai mà coi trọng con nít! Phim Việt thì vừa chán vừa toàn chuyện người lớn, mấy cái phim Mỹ hành động thì hay, vậy mà cái hay nhất chuẩn bị chiếu thì lại bị cấm mất vì nghe nói quá bạo lực. Mấy đứa bạn nhà giàu nó còn được bay qua Thái, qua Sin xem chứ em thì potay. Mà lạ thật, trẻ con bên ấy giàu hơn nhưng lại thích bạo lực hơn ở nhà mình nhỉ? Ôi, ước gì em được như Phù Đổng, ước gì em  nhanh làm người lớn.
Tuổi thơ thì lúc nào cũng bắt đọc sách. Em cũng thích đọc lắm, nhất là mấy cuốn Manga vẽ tranh đẹp cực! Đọc lời và chữ nhiều đang chán, đọc truyện tranh đang thích thì mẹ lại cấm vì bảo trong đó toàn cảnh phản cảm của con nít làm chuyện người lớn…huhu. Nếu mà thế gọi là làm chuyện người lớn thì em cũng thích làm người lớn. Thích thế nhưng mà rất khó, mấy đứa con trai cùng lớp thỉnh thoảng cứ hay rủ đi chơi xa, vào nhà nghỉ làm chuyện người lớn. Thích đấy nhưng mà quá nguy hiểm, nhỏ L. lớp kế bên đi chơi riết rồi tự nhiên có em bé đó, kỳ lắm. Nhưng ở nhà cũng ghê thấy mồ à, mấy cha hàng xóm mắc dịch và biến thái cứ hay gạ qua nhà làm chuyện người lớn rồi cho tiền, cho kẹo... Sao làm trẻ con khổ thế!? Nên em chỉ muốn nhanh làm người lớn.
Mà làm người lớn cũng dễ ợt chứ có gì đâu. Em nghe nói nhỏ kia chưa đến 18 đã khai man để có bạn trai sớm. Mà vừa mấy bữa trước thấy nó còn ốm nhom trên ti vi, nghe dì Năm nói nó giải phẫu thẩm mĩ vòng 1 siêu khủng, nâng mũi dọc dừa, mất mấy ngàn đô lận, thế rồi thành hotgirl, được người ta rủ đi chơi mà trả tới hai chục ngàn đô lận. Cho nên chắc em sẽ phấn đấu thành hotgirl trước, rồi sau đó sẽ đăng ký vô mấy cuộc thi Miss sìtyn để kiếm vận may. Làm người lớn vừa có giá, vừa tự do chẳng ai quản lý. Mẹ cấm đoán em chắc chỉ vì thiếu tiền, chứ em mà kiếm được mấy cha đại gia thì sẽ bao cả nhà ăn chơi nhòe luôn.
Đấy, sao cứ phải thời chiến mới trở thành người lớn lẹ được? Mà nói rồi mới nhớ và tiếc thần tượng của em. Giá anh Gióng mà không bay về trời thì ở lại thành đại gia là chắc. Đẹp trai, tiền thưởng nhiều như thế thì thiếu gì hotgirl xin chết?
Vậy xét cho cùng thì đâu ai cần tuổi thơ nhỉ? Em chỉ muốn làm một việc gì có ý nghĩa, em muốn học tập Thánh Gióng nhanh để trở thành người lớn, em chỉ muốn có nhiều tiền, nhưng làm thế nào nhỉ? Haizzzz…”.
Nhận xét của giáo viên: "Bài không những lạc đề mà tư tưởng có vấn đề! Đề nghị gia đình chú ý giáo dục! 0 điểm”.
Theo TT & VH


Saturday, September 17, 2011

"Từ ghép" không phải là ghép từ

"Từ ghép" không phải là ghép từ

Trong hoạt động tinh thần, con người phải liên tục chế ra các khái niệm mới, hoặc làm mới lại các  khái niệm đã từng tồn tại, để diễn đạt, phát triển, làm mới lại tư duy và năng lực tổ chức hành động của mình.


Các khái niệm được kí hiệu đọng lại ở các từ.

Có nhiều cách để phát triển các từ : tạo từ mới tinh (hiếm), nhập từ của nước ngoài, ghép chế từ mới bằng các từ đã từng tồn tại, hoặc đưa ra các nghĩa mới cho bản thân các từ đã tồn tại...

Ví dụ hôm nay chúng ta ai cũng đã quen đọc các « blog », mà nếu dở các từ điển xưa ra thì không thể có từ này. Đây là trò chơi ghép chữ "web" (mạng toàn cầu) với « log » (« nhật trình », có gốc rễ từ việc ghi các diễn biến trong ngày của ngành hàng hải và hàng không), và khi ta đọc lướt « weblog » ta có cái âm tạo ra chữ "blog". Chữ blog nay để chỉ một thực thể thông tin với một nội dung ngày càng phong phú, một không gian media internet riêng của một cá nhân, hay của một một doanh nghiệp, hoặc của một tổ chức xã hội, và thường được cập nhật liên tục.

I . Từ và ghép từ
Một chữ có năng lực siêu ghép trong tiếng Việt là chữ "ăn". Có thể có đến cả trăm trường hợp ghép từ được với chữ "ăn"! Ăn uống, làm ăn, ăn học, ăn mặc, ăn hút, ăn ở, ăn nằm, ăn theo, ăn ý, ăn dơ (chữ này thật ra lại là chữ ghép pháp-việt, "jeu" là cuộc chơi có tổ chức), ăn chơi, ăn liền, ăn sổi, ăn ảnh, ăn bả, ăn gian, ăn mảnh, ăn tiền, ăn đạn...

Việc ghép từ không phải là một hành động "ghép nghĩa". Ghép từ là để tạo ra một từ mới có gốc rễ từ những từ gốc, nhưng chúng hoàn toàn sống một đời sống mới riêng của chúng, độc lập. Hơn thế nữa từ ghép đó, về nguyên tắc, chúng lại có thể tiếp tục tham gia các cuộc ghép từ mới, như mọi từ khác.

Từ những hoạt động «ăn», «chơi», bạn có lĩnh vực "ăn chơi".  «Ăn chơi» về lĩnh vực cây cảnh chẳng hạn thì chẳng liên quan gì đến « ăn » cả. Rồi bạn có "thú ăn chơi" như các cách thức, thủ pháp, phương pháp trong lĩnh vực này, v.v.

II.  Từ đời sống và thuật ngữ khoa học

Nếu chúng ta bàn chuyện bên tách trà nóng về « nhà nước », thế nào là nhà, thế nào là nước, rồi quan hệ giữa nhà và nước, nước mất nhà tan, nước không mất có khi nhà cũng tan... Rồi nước xưa gắn với sự cai trị của một nhà, nhà đổ thì coi như nước đổ, ngày nhà mới lên thì coi như là « quốc khánh », v.v.  Đó là một nhẽ của từ đời sống. Nhưng thuật ngữ "nhà nước" hôm nay như một khái niệm của "khoa chính trị học" hay "khoa luật học" thì là một câu chuyện khác hoàn toàn : đây là một khái niệm hoàn chỉnh về một cấu trúc tổ chức đời sống xã hội mà trong đó các bộ phận cấu thành phải có các chức năng luật định rất chặt chẽ như về lập pháp, hành pháp, tư pháp (giám sát và xét xử đảm bảo sự tôn nghiêm của hiến pháp-pháp luật). Trò chơi chữ ở đây không còn ý nghĩa thả rông như xưa.

Các thuật ngữ khoa học - khoa học chính xác, khoa học công nghệ, khoa học xã hội, khoa học nhân văn - phải được xây dựng và định nghĩa, và các từ ghép trong các lĩnh vực này không còn thuộc về lĩnh vực làm thơ suy diễn nữa. "Kinh tế" không còn là "kinh bang tế thế"  như các sĩ phu Nhật phóng tay dịch chữ economy thuở nào.

III. Dịch thuật tự động

Hôm nay một vấn đề rất thiết thực, và sẽ ngày càng thiết thực, là dịch thuật tự động. Thí dụ dịch vụ dịch tự động hôm nay trên Google đã bắt đầu tỏ ra khá hiệu nghiệm cho rất nhiều thứ tiếng. Sau một festival quốc tế, bạn bè trao đổi nhau các tài khoản facebook, rồi sau đó líu lo chuyện trò trao đổi, ai cứ việc  viết tiếng người đó, khắc có bộ dịch google giúp hiểu nhau hoặc… suýt hiểu nhau.

Dịch tự động là lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo.
Trí tuệ nhân tạo, ở dạng giản dị nhất, cần có một « kho dữ kiện kiến thức », cùng một hệ thống « các quy tắc chế tạo» để áp dụng trên kho dữ liệu đó. Áp dụng cho một ngôn ngữ, hệ thống từ vựng phải chặt chẽ và ổn định, cùng các hệ thống biểu đạt, các thành ngữ, và tiếp đó là hệ thống ngữ pháp… Việc viết rời các từ ghép sẽ đưa đến tính bất định cho phép dịch tự động, vì ngay cả chúng ta cũng còn bị rơi vào những trường hợp bất khả kháng, như mệnh đề «học sinh vật cô Na», hay biểu cảm «anh đi công tác Pờ lây cu dài dằng dặc biết ngày nào ra ».

IV. Kiểm tra chính tả và ngữ pháp tự động

Các chức năng kiểm tra chính tả và ngữ pháp tự động của các phần mềm hiển nhiên cũng gặp khó khăn với các từ ghép bị viết rời.

V. Gạch nối, hay viết liền, hay…

Để nối liền các từ ghép, chúng ta có vài phương án.

Gạch ngang


Sách báo trong nam trước đây chọn giải pháp gạch nối. Ví dụ « ăn-chơi », « thú-ăn-chơi ».
Giải pháp này tương đối ổn về ý nghĩa, với khiếm khuyết chính yếu là như sau : văn bản gây nhức mắt  khó chịu cho việc đọc. Vì số lượng các từ ghép là rất lớn, khắp nơi ta thấy dấu « - ». Ngoài ra đó là sự lãng phí rất lớn không cần thiết về tự, với hậu quả về tốn kém giấy in – cũng là thảm họa môi trường - cũng như sự lãng phí về các bộ nhớ điện tử. Hãy hình dung  hàng ngày hàng chục triệu người sản xuất ra các bản tư liệu bằng tiếng Việt!

Dấu gạch ngang vốn còn có tác dụng khác : để « kết nối », hoặc để thể hiện « dấu trừ ». Trong các trường hợp đó cần khắc phục bằng việc đưa thêm khoảng trắng vào trước và vào sau dấu « - »  để phân biệt nó. Ví dụ mệnh đề « nên kết hợp ăn-uống-nghỉ-ngơi » cần được viết là « nên kết hợp ăn-uống - nghỉ-ngơi », hoặc « công-quyền-nhũng-nhiễu = công-quyền tiến-bộ» cần được viết là « công-quyền - nhũng-nhiễu = công-quyền tiến-bộ», và khi đó « Hội hữu nghị Việt-Mỹ » sẽ cần được viết là « Hội hữu nghị Việt - Mỹ » cho thống nhất.

Một yếu tố nữa rất quan trọng : việc ghi từ ghép với gạch nối làm chúng ta không chuyển tâm thức hẳn sang từ ghép, mà vẫn ghép từ. Viết « nhà-nước » vẫn nhắc người đọc suy diễn việc cộng nhà với nước !

Bản chất của việc viết chữ ghép với gạch nối thực chất chỉ là nỗi nuối tiếc cách viết của chữ vuông, sẽ được trình bày thêm dưới đây.

Viết liền, với gạch nối cho một số trường hợp riêng

Hầu hết các chữ ghép viết liền đều không gây hiểu nhầm, trong ví dụ trên ta có « ănchơi », « thúănchơi ».

Trong vài trường hợp nếu chữ ghép đi sau là nguyên âm, thì có thể cần có dấu nối. Thường là trường hợp chữ ghép sau bắt đầu bằng « y ».

Ví dụ « thú y » sẽ được viết là « thú-y », không viết là « thúy ». « Nghi án » có thể được viết là « nghián », không thể bị nhầm nghĩa.

Do những chữ cần phải dùng gạch nối này rất ít, chúng ta có thể lập danh sách chúng để vừa cho vào từ điển, vừa đưa vào các bản hướng dẫn người dùng.

Cách viết các chữ ghép dùng gạch nối thực chất chỉ là sự tiếc bỏ cách viết rời các chữ khi ngày xưa chúng ta phải dùng chữ vuông, hán hay nôm!

Chúng ta còn thấy rõ, thay vì viết Cuba, chúng ta cố viết Cu ba, hoặc khắc phục bằng việc viết Cu-ba.

Hơn thế nữa, rất có thể rằng chính chữ vuông là thủ phạm làm xóa mất các từ đa âm tiết của tiếng Việt cổ.

Chữ « trời » ngày xưa trong tiếng Việt là « blời », sau này được viết thành « lời » (« Đức chúa Lời »). « Blâu » dần thành « trâu ». Tôi tưởng nhớ người bạn vong niên của mình, học giả Trần Quốc Vượng, đã giải miệng chữ « Tlèm » cho tôi rằng đó là phát âm cổ của từ « Chèm », rồi được phiên hán-việt thành « Từ Liêm ». Ngôn ngữ của chúng ta, nguyên thuộc hệ Môn-Khmer, dần dà mất đa âm tiết, mà ta cứ tưởng rằng ngôn ngữ của mình vốn là đơn âm tiết. Chữ « Kuala Lumpu » (cửa sông Lumpu) rất có thể là cùng chữ « cửa lò » trong tiếng Việt. 

Các dân tộc vùng Tây Nguyên, hay Khmer nước Việt sẽ rất vui mừng khi chúng ta chấp nhận cách viết liền, vì cách viết đó diễn tả thực chất hơn các ngôn ngữ sắc tộc. Viết « Bana », « Êđê », « Mnông », …,  « Khmer » diễn tả đúng phát âm.

Một yếu tố nữa rất quan trọng : việc ghi từ ghép liền nhau khuyến giúp chúng ta chuyển tâm thức hẳn sang từ ghép, thôi suy diễn ghép từ. Viết « nhànước » nhắc người đọc rằng đây là một khái niệm riêng, không suy diễn từ việc cộng nhà với nước !

VI. Lộ trình

Cuộc đi ngàn dặm của một đời người bắt đầu bằng những bước chân chập chững.
Cần phân chia các giai đoạn cho công cuộc tiến triển này. Bằng không chúng ta thấy biển mênh mông trước mặt, và chúng ta lại quay đầu lùi về ao nhà.

Giai đoạn một : những việc làm được ngay
- Tên riêng về địa danh : hãy viết liền, với chữ đầu tiên viết hoa.
Ví dụ : Hànội, Sàigòn, Đànẵng, Hoàngliênsơn, Mùcangchải … Khi viết "đường sắt Hànội- Đànẵng " thì sẽ rõ ràng hơn, và tiết kiệm thông tin hơn hẳn "đường sắt Hà-nội – Đà-nẵng.

- Tên riêng các nước (kể cả đã hán-việt hóa) : hãy viết liền, với chữ đầu tiên viết hoa.
Ví dụ : Việtnam, Nhậtbản, Môngcổ, Italy, Cuba, …

- Tên riêng các sắc tộc : hãy viết liền, với chữ đầu tiên viết hoa.

Ví dụ : « Bana », « Êđê », »Mnông »,…, « Khmer ».

- Tên các tổ chức : viết liền hoàn toàn khi có thể.

Ví dụ : Liênhiệpquốc, Thếvậnhội, Ávậnhội ...

- Từ ngoại nhập : viết liền hoàn toàn..

Ví dụ : karate, tennis, internet ...

- Tên riêng người Việt : thống nhất hai cụm họ và tên. Cho phép giải quyết vấn đề họ kép hay tên kép. Và nên viết hoa phần « họ » để phân biệt với tên : trong tương lai với toàn cầu hóa và hôn nhân quốc tế hóa các tên họ ngay ở đất Việt sẽ muôn vẻ hơn.


Vì các sắc thái riêng tư, gạch nối phù hợp hơn cho các tên người. Chẳng hạn gia đình muốn họ của đứa con mang cả phần họ hai bên nội ngoại.
Ví dụ : PHẠM-NGUYỄN Tươi-Thắm, LÊ-TRẦN John (hay John LÊ-TRẦN theo truyền thống của xứ sở bên nước ngoài)....

Như thế các hồ sơ, đặc biệt là các hồ sơ y tế vừa rõ ràng hơn, vừa an toàn hơn. Bạn hãy hình dung các ca mổ ghép ở bệnh viện phải cẩn trọng đến thế nào.

Các giai đoạn tiếp theo

Ở đây là lĩnh vực mà các nhà chuyên môn đa ngành sẽ vào cuộc.
Một công việc đầy hiểu biết liên ngành, nhiều kĩ năng, được tổ chức chặt chẽ xứng với tầm vóc công việc phức hợp này.

Chúng ta có thể hình dung cách khích lệ công việc này trước hết trong những lĩnh vực hẹp của giới công nghệ, khoa học, rồi nhân dần ra.

Một số tạp chí về công nghệ, khoa học cần đi đầu, hoặc bản thân các tạp chí có tính tiên phong.

Bắt đầu bằng mỗi số báo có một bài in với chữ ghép viết liền, rồi theo thời gian tăng số bài như vậy lên.

VII. Lời cuối : với thói quen, hãy trân trọng, nhưng đừng quá sợ hãi

Thói quen làm nên kĩ năng, nhưng đừng quá sợ hãi đến mức chúng ta trở thành những kẻ nô lệ mãi mãi của thói quen.

Hãy nhớ lại, trước đây báo chí không bao giờ dám viết tắt, ví như không viết tắt UBSĐKH cho "Ủy ban sinh đẻ kế hoạch". Với một bài báo thời đó, chỉ riêng phần giới thiệu các nhân vật quan trọng tham dự một phiên họp đã chiếm hết gần trang nhất của tờ báo! Viết tắt bị cho là làm giảm thiêng liêng các cơ quan và các chức danh. May thay cuộc sống cuối cùng vẫn mạnh hơn thói ỳ.

Nếu cứ nhất nhất muốn phải sử dụng gạch nối cho các từ ghép, thà chúng ta nên sáng tạo ra một ký hiệu mới : ví dấu chấm ở giữa dòng để nối chữ ghép. Điều đó vừa bớt cản trở việc đọc, vừa phân biệt được nó với dấu « - », dấu còn mang ý nghĩa khác, như nối kết hay dấu trừ.

Vấn đề bộ gõ tiếng Việt là vấn đề kĩ thuật đơn thuần, các nhà chuyên môn sẽ có các giải pháp đi theo.

Có thể hình dung một thuật toán đơn giản nhất sẽ là bạn đánh Hà-nội và thêm dấu * liền ở cuối, như Hà-nội*, và phần mềm cải tiến sẽ tự chuyển cụm Hà-nội* thành Hànội. Nhưng chắc chắn sẽ có giải pháp còn hay hơn thế.

Cuối cùng thì lĩnh vực văn và thơ, họ sẽ vẫn tự do để chơi với các chữ ghép hờ ghép hững, như áo váy của các người đẹp, và lĩnh vực này hiển nhiên được ưu tiên quyền mơ mộng./.

Tuesday, September 13, 2011

TIẾNG VIỆT THỜI " CÔNG NGHIỆP"


SGTT.VN - Tiếng Việt ngày càng dở đi... Xin giới hạn trước nhận định này chỉ ở ngôn ngữ báo chí, mà tiếc thay, đó lại là “cái loa” chính yếu đang “độc chiếm diễn đàn” phát ra những thông điệp của cuộc sống hiện đại.

Monday, August 29, 2011

Tiếng Việt đang “dài” ra!

http://bee.net.vn/channel/1983/201108/Tieng-Viet-dang-dai-ra-1810061/

29/08/2011 10:05:58

Trong một chương trình Chào buổi sáng (VTV1) mới đây, một sĩ quan cảnh sát giao thông trả lời phỏng vấn rằng: “Chúng tôi đã xác định được những cơn mưa kéo dài trên một tiếng đồng hồ hoặc dưới một tiếng đồng hồ gây ngập lụt là 53 điểm”. Sao không nói: “Chúng tôi đã xác định được 53 điểm cứ mưa to là ngập” cho gọn?

Cũng chương trình này, hàng ngày vẫn ra rả “người tham gia giao thông”, “các phương tiện tham gia giao thông”. Sao không nói “người đi lại”, “xe cộ” cho ngắn?

Hiện tượng nói dài đang ngày càng trở nên phổ biến trong sách báo và văn bản tiếng Việt hiện nay. Vì sao?

Dai, dài, nhưng an toàn!

Anh dân quân đánh vần chưa thạo chữ quốc ngữ trong truyện Đôi mắt của Nam Cao đã nói thuộc lòng một bài ba giai đoạn kháng chiến phòng ngự, cầm cự, tổng phản công… “dài đến năm trang giấy”. Những người này cứ nói ra “là thấy đề nghị, yêu cầu, phê bình, cảnh cáo, thực dân, phát xít, phản động, xã hội chủ nghĩa, dân chủ với cả tân dân chủ nữa…” (trích Đôi mắt, 1948).

Thursday, August 18, 2011

Chuyện viết tiếng Việt

Hoàng Hồng Minh
Một câu hỏi đang được đặt ra là "có cần thêm một số chữ cái latinh vào bộ chữ tiếng Việt, ví dụ như F, J, W, Z? ". Nguyên tắc chung, nếu nhu cầu là rõ ràng, thì sự đáp ứng là cần thiết. Còn sử dụng cụ thể như thế nào những chữ cái thêm vào này là công việc tiếp theo.

Chữ cái vẫn dùng mà không chính thức hóa




Trước hết, trong đời sống tiếng Việt hôm nay, chúng ta thực tế đã sử dụng những chữ này!



Nếu bạn đọc dòng văn bản "Thông báo của TW Hội LHPNVN" thì bạn hiểu rằng chữ W ở đây định nói cái gì, tuy có khi bạn chưa học chữ này bao giờ. Người ta không viết "TW" là "TƯ", vì lo đọc chuyện này lại thành ra chuyện khác.



Người nông dân chúng ta thì đã quen với chuyện lợn lai: lợn F1 hay lợn F2, chứ không phải lợn PH1 hay lợn PH2.



Câu "từ A đến Z" ai cũng nói cũng viết, và nếu bạn nói và viết "từ A đến Y" thì không ai hiểu bạn muốn gì.



Nhưng câu chuyện không dừng ở đây.
LÊN ĐẦU TRANG